Houtsoorten voor brandhout

Speciaal deel, brandhout soorten!

Amandel / Prunus dulcis

Wordt in Griekenland beschouwd als één van de beste soorten brandhout, zoals appel en kers in Nederland (zelfde familie). Het geurt fijn, rookt weinig, geeft veel hitte, een mooi bed van gloeiende kooltjes en weinig as. Van soorten in Nederland zouden laurierkers en bospest (Prunus serotina ofwel Amerikaanse vogelkers) ± dezelfde eigenschappen hebben.

Bijzonderheden: diverse wilde soorten Prunus komen in Griekenland voor en leveren allemaal uitstekend brandhout.

Verkrijgbaarheid: ongeregeld.

Appel / Malus div. spec.

Appel wordt geprezen om de lekkere geur bij het branden; het is vast, brandt regelmatig met nogal weinig, kleine vlammen en ligt lang in de haard. Het is tamelijk zwaar, gloeit zeer goed en geeft veel hitte. Het vonkt en rookt weinig en produceert een bevredigend houtskoolbed. De hoeveelheid as varieert sterk.

Bijzonderheden: vroeger meer te koop in de periode dat hoogstam boomgaarden werden gerooid. Lijkt in veel opzichten op amandel, kersen en peren.

Verkrijgbaarheid: Incidenteel, maar soms in grote hoeveelheid.

Acacia / Robinia pseudoacacia

Een vrij langzaam brandend hout dat veel hitte levert. Heeft de neiging tot roken, omdat het ‘van binnen’ moeilijk droogt (in verband met de hoge VM). Splijten als het vers is, is de remedie. Geeft een prachtig bed van gloeiende kool, vlamt matig.

Bijzonderheden: Wordt in opslag nauwelijks aangetast, lijkt wat dit betreft op eiken.

Verkrijgbaarheid: Steeds beter verkrijgbaar. Is op landgoederen [in NL] vaak aangeplant en vertoont de neiging bij veel wind gemakkelijk om te waaien.

Azijnhout / Quercus ilex  [veelvuldig getest]

Ontbrandt moeilijk en vlamt weinig. Gloeit echter zeer goed, verbrandt langzaam en regelmatig zonder opvallende geur en laat een mooi bed van kooltjes achter dat lang hitte blijft afgeven. Het produceert niet veel as. Splijt vers gemakkelijk, maar droog moeilijk. Het duurt lang voor het droog is. in lit.1 wordt het ‘een van de beste soorten brandhout’ genoemd. De Fransen hebben een uitgesproken voorkeur voor azijnhout als brandhout; in Frankrijk worden zelfs percelen met veel azijnhout ter kaalkap verhuurd.
Steeneiken verbrandt met blauwe vlammen [d.w.z. temperatuur zeer hoog, circa 1200 C].

Op Kreta wordt hiervan nog volop houtskool gemaakt, van een hoog volumegewicht en met grote calorische inhoud. Deze houtskool wordt voornamelijk geleverd aan smeden die vooral buiten de steden nog veel actief zijn met het maken van onder meer ‘boeren’ deurbeslag en reparaties aan landbouwgereedschap. De dorpssmid in ons vorige dorp Nio Chorio was haast altijd aan het werk en had voldoende klanten. Wat hij ook had was een eigen steeneikenbosje dat blijkbaar zijn behoefte dekte.

Bijzonderheden: heeft nauwelijks groeiringen en is heel zwaar, ook ten opzichte van andere eikenhoutsoorten. Rookt zeer weinig. Zou de allerbeste houtsoort zijn voor de houtskoolproductie. Wordt hier in Griekenland sterk aanbevolen voor de BBQ. Onze ervaring op dit gebied is uitstekend!

Verkrijgbaarheid: Fr, It, Gr, Sp algemeen, in Nederland uiterst zelden.
[De Amsterdamse Fijnhouthandel levert het af en toe, onder meer aan molenmakers]

Azobé / Lophira alata var. procera.

Ontbrandt uitgesproken slecht, maar op een eenmaal goed brandend vuur gelegd geeft het wat vlammen en veel gloed en hitte en, aanvankelijk, ook rook. Gebruikt in een open haard waar het tot in de ochtend gloed gaf.

Bijzonderheden: Dit brandhout werd voorheen als zodanig verkocht door houtzagerij Heiman te Jutphaas, als blokken van gemiddeld 10x10x10 cm — vier vlakken van de kubus geschaafd en twee fijn bezaagd. Dat waren de afzagers van een zeer grote partij die men daar voor een klant op maat had gezaagd, en er lag werkelijk een hele berg van, laten we zeggen 10 a 20 kubieke meter. Die blokken kostten toen een dubbeltje, afgehaald bij de zagerij. Dit hout werd indertijd gebruikt om de geknikte eindstukjes van de speelpijp voor gaida’s [doedelzaktype uit de Balkan] mee te maken.

Verkrijgbaarheid: als afzagers bij houtzagerijen.

Berken / Betula div. spec.

Ontbrandt goed (vooral de schors), brandt regelmatig en tamelijk snel met mooie vlammen. Laat weinig as of gloeiende houtskool achter. Bijzonderheden: Geeft veel warmte, is goed te splijten. Moet wel snel gekloofd [dat gaat makkelijk indien vers] en gedroogd worden. Lars Mytting (lit. 2) is er lyrisch over en heeft er zijn gedichten aan gewijd. Logisch want berkenhout heeft duizenden jaren lang de Scandinaviërs door hun winter geholpen.

Verkrijgbaarheid: in Nederland vooral in kleine maten, wat het minder interessant maakt; dik berkenhout altijd nemen!

Beuken / Fagus sylvatica

Ontbrandt matig gemakkelijk, knappert flink en vlamt aardig. Het is echter moeilijk droog te krijgen en heeft de neiging tot schimmelen. Eenmaal droog is het een prima brandhout; redelijk te splijten, als het vers is. Beuken geeft nogal veel as en kan nogal flink roken (doordat het van buiten al droog is maar van binnen niet). Vonkt weinig, gloeit goed. Gestapeld beuken brandhout valt makkelijk om, doordat beuken erg sterk ‘werkt’. Remedie: gekloofd hout op dubbele lengte laten tot het goed droog is en dan pas op lengte zagen. Onder dak opslaan, daar het nogal schimmelt. Ook levende bomen zijn vaak aangetast door rot.

Bijzonderheden: Het kan ‘rode kern’ vertonen waarvan de brandeigenschappen niet anders lijken. Beuken is vooral in D en Fr een populair brandhout.

Verkrijgbaarheid: Fr, D, Be, Nl algemeen.

Boomtabak / Nicotiana glauca

Brandt fel en snel, laat weinig as achter. Bij uitstek geschikt om de haard aan te steken. In Gr verwilderd en als onkruid beschouwd. Stammen tot 10 a 15 cm diameter. Vers splijten, snel drogen.

Bijzonderheden: enigszins giftig, maar geen gevaar zolang je het niet eet.

Verkrijgbaarheid: plaatselijk in Gr algemeen. In Nederland niet verkrijgbaar.

Bruyère / Erica arborea

 

Op Kreta komen 2 Erica-soorten wijd verbreid voor:
E. Arborea en E. manipuliflora.
Van E. Arborea, de echte bruyère wordt opgegeven dat ze tot 15 m hoog kan worden. De wortelknollen zijn befaamd als grondstof voor tabakspijpen. E. manipuliflora die volgens Jahn minder dan een meter hoog wordt, kan ook wel 3 a 4 meter halen.
Verkrijgbaarheid: in Gr zelden, in Nl is geen aanbod.

Ceder / Cedrus atlantica, C. libani, C, deodara  (naaldhout)

Het hout geurt heerlijk, ook bij branden. Brandt vrij snel op, geeft redelijk warmte en vlamt mooi.

Bijzonderheden: Kan aanslag in de schoorsteen veroorzaken, evenals diverse andere naaldhoutsoorten. Extra (laten) vegen is de oplossing.

Verkrijgbaarheid: In NL een park- tuin- en laanboom, dus zeer incidenteel.

Cipres / Cupressus sempervirens  [veelvuldig getest]

Ontbrandt vrij vlot en door de voor een gymnosperm hoge VM houdt het best lang stand. Het verbrandt vrijwel volledig, laat weinig as achter en vormt evenmin een bestendige vloer van gloeiende houtskool of sintels. Harsrijk materiaal [VM tot meer dan 1] brandt als een lier met grote vlammen en kan aanslag in je schoorsteen veroorzaken. Geurt minder dan je verwacht, vers gezaagd hout geurt sterk. Cipres is een relatief zware naaldhoutsoort die zonder veel te roeten verbrandt, mits je de luchttoevoer goed open zet. Door haar vrij hoge volumieke massa een gewild brandhout. Onze vriend Sifis Anetakis uit Agioi Pandes gebruikt alleen cipres wanneer hij Tsikoudia gaat stoken. Het brandt heel rustig en gelijkmatig.

 

Bijzonderheden: Rookt weinig.

 

Verkrijgbaarheid: It, Gr algemeen, in Nl uiterst zelden

Dennen / Abies div. spec.

Snel brandend, sterk vlammend hout dat een matige hitte geeft. Duidelijk geen eerste keus, maar prima om je haard mee aan te steken. laat weinig as achter en rookt niet erg. Moet snel gekloofd en gedroogd worden.

Verkrijgbaarheid: algemene houtsoort ook in Nl

Douglas / Pseudotsuga menziesii

 

Heel redelijk brandhout, waarvoor vooral afzagers in aanmerking zullen komen.

De indruk bestaat dat de kwaliteit van Europees douglas geleidelijk aan verbetert, door het stijgen van de gemiddelde kapleeftijd — oudere bomen hebben minder gebreken. Evenals andere naaldhoutsoorten nooit heel zwaar.

 

 

Verkrijgbaarheid: deze houtsoort is als brandhout niet vaak verkrijgbaar

Ebben / Diospyros div. spec. spinthout [zelf getest]

In mijn werkschuurtje in Amersfoort stookte ik in mijn houtkacheltje (een kleine potkachel) allerlei afvalhout. Ebben werd gebruikt voor muziekinstrumentbouw, maar niet het spint. Dat brandt niet slecht.

Verkrijgbaarheid: deze houtsoort is in NL niet verkrijgbaar

Eiken / Quercus div. spec.

Ontbrandt matig makkelijk en vlamt mooi. Doet er lang over om goed te drogen. Vonkt en rookt weinig en produceert een mooi bed van gloeiende houtskool dat lang heet blijft. Als het vers is, heel makkelijk splijtbaar [doe dit wel meteen na het vellen] waarna het veel beter zal drogen. Matig zwaar. Eiken wordt naast essen door veel makers van houtkachels aanbevolen.

Bijzonderheden: Eiken, mits niet voortdurend nat, schimmelt weinig in opslag.

Verkrijgbaarheid: in heel Europa in voldoende mate verkrijgbaar, zowel in gesorteerd brandhout, als gemend kachel- of openhaardhout.

Elzen / Alnus div. spec.

Niet te veronachtzamen maar een voorkeurs-brandhout is het zeker niet. Zo lang het gortdroog is, laat het zich heel aardig stoken. Naar mijn ervaring geeft het veel as.

Bijzonderheden: Elzenhout is onder water buitengewoon lang houdbaar, opgravingen van hout meer dan 1.000 jaar oud leverden nog steeds bruikbaar hout op.

Verkrijgbaarheid: ook in Nl vaal gemakkelijk verkrijgbaar.

Esdoorn / Acer pseudoplatanus, A. sempervirens  [zelf getest]

Nederlands esdoorn evenals ebben vooral in een potkacheltje gestookt; het Griekse in mijn Haas+Sohn houtkachel. Er was vrij veel van dus gebruikte ik het ook vaak; een keer kreeg ik via houthandel Heiman een hele autobak vol afvalstukken die ik deels tot lepels en stemsleutels verwerkte, de rest ging de kachel in. Nederlandse esdoorn is een fijn brandhout dat enigszins vlamt en mooi gloeit. Het laat een bevredigend bed van kooltjes achter. De Mediterrane esdoorn is harder dan de Nederlandse, vlamt minder en gloeit meer. Er blijft weinig as achter. Beide soorten geven tamelijk veel hitte.

Bijzonderheden: Esdoorn is, mits vers, goed te splijten. Het kan een valse kern vertonen met grote diameter. Dat dit kernhout anders brandt dan het ‘spint’ is me nooit opgevallen. Sla het droog op; het heeft wat neiging tot schimmelen. Esdoorn kan, naar verluidt, een stekende geur afgeven bij de verbranding. Mij is die geur nooit opgevallen. Misschien houdt dit verband met onvolledige verbranding.

Verkrijgbaarheid: incidenteel in grote hoeveelheden.

Essen / Fraxinus excelsior en F. ornus  [zelf getest]

Heeft in veel West-Europese landen de reputatie van ‘het beste brandhout’ te zijn en dat zowel vers als gedroogd. Vergeet het eerste, maar redelijk tot goed droog essen is inderdaad een genoegen om te stoken. Het brandt een beetje maar gloeit geweldig en houdt erg lang stand in de haard. Rookt ook nauwelijks, wat een goed teken is. Ik zou het verkiezen boven eiken en zeker boven beuken.

Bijzonderheden: het hout is bijzonder taai, waarom het ook voor veel gereedschapsstelen wordt gebruikt.

Verkrijgbaarheid: incidenteel in grotere hoeveelheden.

Eucalyptus / Eucalyptus div. spec. [zelf getest]

Hoewel de onderlinge verschillen er zeker zijn en veel afhangt van de groeiplaats is Eucalyptus vaak een goed brandhout, dat er echter lang over doet om te drogen. Als het vers is, zo fijn mogelijk splijten is de remedie; dat splijten gaat goed. Het rookt en vonkt nogal maar het geeft een zeer goed bed van gloeiende houtskool dat lang heet blijft.

Bijzonderheden: op steeds meer plaatsen aangeplant.

Verkrijgbaarheid: Wisselend [Gr uitstekend] in Nl uiterst zelden

Geelhout / Cladrastis lutea [zelf getest]

Een exemplaar werd gekapt op een der begraafplaatsen te Zwolle. Naast enig meubelwaardig hout resteerde brandhout. Matig goed. Weinig as.

Verkrijgbaarheid: in Nl als brandhout nog nooit gezien

Gelderse roos, Sneeuwbal / Viburnum div. spec.

Mits goed droog gelijkwaardig aan fruitbomenhout als appel, peer en meidoorn.

Verkrijgbaarheid: in Nl alleen dikkere stukken gezien die van snoeihout afkomstig waren.

Goudenregen / Laburnum anagyroides

Niet stoken. Het hout is giftig en de rook ook.

Grenen / Pinus div. spec.

De meningen lopen uiteen. Door de harsinhoud brandt grenen vrolijk en levert daarnaast een goede hitte. Mensen zien beren op de weg in verband met afzetting van harsrestanten in de schoorsteen wat de kans op schoorsteenbrand zou verhogen.

Het minder harsrijke spint verdient de voorkeur; daar grenen pas op vrij hoge leeftijd harsrijk kernhout vormt, zouden vrij jong gekapte bomen de voorkeur hebben.

Bijzonderheden: Kienhout is goed aansteekhout, spat echter, dus niets voor de openhaard.

Verkrijgbaarheid: wordt in Nl ook redelijk vaak aangeboden

 

Haagbeuk / Carpinus betulus

Een van de beste brandhoutsoorten van Noordwest-Europa, vooral in Frankrijk zeer geliefd. Hard, zwaar, met grote calorie-inhoud per volume. Vormt een dik bed van kooltjes, gloeit prachtig. Bovendien heeft haagbeuken een goede weerstand tegen splijten.

Bijzonderheden: Wordt bij voorkeur gebruikt voor slagershakblokken en houten keukengerei; vanwege de heel fijne structuur is het tamelijk goed te reinigen. Bovendien heeft haagbeuken een hoge weerstand tegen splijten.

Verkrijgbaarheid: in D, Nl en Be veelal kromme stukken, die moeilijk te kloven zijn

Hazelnoot / Corylus avellana

Vooral geschikt als aanmaakhout, vanwege de geringe diameter. Takkebossen hiervan werden vroeger graag door bakkers gebruikt om de ovens goed heet te stoken [dun hout verbrandt snel en fel].

Bijzonderheden: de boomhazelaar / Corylus colurna wordt in Duitsland en Nederland tegenwoordig veel als park- en laanboom aangeplant. Het levert vergelijkbaar hout op, maar de afmetingen zijn veel groter.

Verkrijgbaarheid: door heel Europa goed verkrijgbaar, hoewel echter zelden dikker dan 15 cm, de boomhazelaar is momenteel nog zelden verkrijgbaar

Hemelboom / Ailanthus altissima

Slaat helemaal geen slecht figuur, het vlamt en gloeit heel mooi. In Griekenland een invasieve soort dus er is zat aanbod. De Griekse naam is Vromokarydia, dat wil zeggen ‘vieze walnoot’ echter als brandhout bevalt het me beter dan het inheemse notenhout.

Verkrijgbaarheid: in Nl voor zover mij bekend, tot nog toe alleen via Groenvoorzieningen.

Hulst / Ilex aquifolium

Een zeer goed brandhout, mits echt droog [wat lange tijd vergt — hulst is zeer vast en zwaar]. Het gloeit eerder dan fel te branden. Verbrandt heel regelmatig en rookt weinig.

Verkrijgbaarheid: in D soms in gemengd brandhout, in Nl zelden.

Iepen / Ulmus div. spec.

Doordat iepen lastig te kloven is, het is zeer taai [d.w.z. hoge weerstand tegen splijten], wordt het weinig als brandhout gebruikt. Maar heb je er veel van dan is het de moeite waard, ongeveer gelijkwaardig aan eiken (!)

 

Brandt alleen als het goed droog is, daarom lastig aan te krijgen. [In Gr de grauwe iep, Ulmus canescens. Droogt in dit klimaat makkelijk. Matig brandhout, vooral doordat het kloven moeizaam gaat.]

Verkrijgbaarheid: in heel Europa goed.

 

 

Jeneverbes / Juniperus communis, J. oxycedrus

Dit zal weinig aangeboden worden in Nederland. In Griekenland wat meer. Een van de betere naaldhoutsoorten, geurt bovendien heerlijk, zowel bij het zagen als bij het stoken. Alle Juniperus-soorten zijn zeer bestand tegen rot en aantasting. Wat dat betreft dus ideale houtsoorten om langdurig op te slaan.

Bijzonderheden: Let op! Juniperus communis is een soort die op de rode lijst van kwetsbare soorten staat.

Verkrijgbaarheid: alleen uit privétuinen uit stedelijke gebieden.

Johannesbroodboom / Ceratonia siliqua

In Griekenland één van de beste houtsoorten om te stoken. Het zware harde rode kernhout gloeit lang en fel en levert veel hitte, weinig rook en weinig as. Ter plaatse een van de meest gevraagde soorten.

Bijzonderheden: in Griekenland wordt de boom voornamelijk voor industrieel gebruik aangeplant.

Verkrijgbaarheid: in Gr overal algemeen, in Nl geen aanbod

 

Judasboom / Cercis siliquastrum

Matig tot goed brandhout.

Verkrijgbaarheid: Wordt zelden aangeboden, in Nl niet

Kastanje, tamme / Castanea sativa
[getest in de vuurkorf als enige brandstof]

Uitstekend brandhout, vergelijkbaar met eiken en beuken. Het moet wel volkomen droog wezen.

Verkrijgbaarheid: in D, Be, Nl is maar weinig aanbod

Kersen / Prunus avium, Prunus div. spec.

Vergelijkbaar met appel en peren, goede kwaliteit brandhout.
Het meeste kersenhout voor brandhout komt in Nederland van gerooide bomen uit de fruitteelt, Goede stammen van de zoete kers, Prunus avium gaan gewoonlijk naar de industrie.

Verkrijgbaarheid: het aanbod is zeer variabel

Kornoelje / Cornus div. spec.

Van historisch belang, omdat het een van de beste houtskool leverende soorten is; dat houtskool was vooral bedoeld voor buskruit. Verder weinig bijzonder.

Verkrijgbaarheid: nauwelijks

Lariks / Larix div. spec.

Een van de zwaardere naaldhoutsoorten in West-Europa. Niet onverdienstelijk, maar ook niet buitengewoon. Meer geschikt voor timmerwerk en meubelen, eigenlijk zonde om in de fik te steken, uitgezonderd de afzagertjes.

Verkrijgbaarheid: weinig aanbod

Laurier / Laurus nobilis

Evenals alle hout: als het droog is, wil het wel branden. Het heeft geen speciale kwaliteiten, noch goed, noch slecht.

Verkrijgbaarheid: in Nl geen aanbod

Lijsterbes / Sorbus aucuparia

Te vergelijken met appel, alleen is het vaak nogal dun, dus geschikt voor aanmaakhout.

Verkrijgbaarheid: zelden

Linden / Tilia div. spec.

Geen geweldig brandhout, beter geschikt voor houtsnijwerk waarvoor het bij uitstek wordt gebruikt.

Bijzonderheden: Linden is een gevraagde houtsoort in de papierindustrie.

Verkrijgbaarheid: in Nl soms, maar meestal gaat het om minderwaardige kwaliteit.

Lotus / Diospyros lotus

Kom je in Griekenland soms tegen. Heel aardig brandhout maar door de veelal geringe afmetingen van weinig belang. Vergelijkbaar is het hout van de gekweekte persimmon of kaki, ook bekend als sharon fruit.

Verkrijgbaarheid: in Nl geen aanbod

 

Meidoorn / Crataegus div. spec.

Als je aan dik meidoornhout kunt komen heb je een van de beste stookhoutsoorten in handen. Het bevalt mij duidelijk beter dan appel en peren. Makkelijk aan te krijgen, dus goed om een vuur mee te beginnen. [Op Kreta staan in de bergen meidoorns tot 15 meter met stamdiameters tot 40 cm. Ik heb geen idee of dit ooit wordt aangeboden als ‘commercieel’ brandhout. Bij een proef bleek het uitstekend brandhout en vormde het een mooie laag gloeiende kolen, te vergelijken met steeneik]

Verkrijgbaarheid: in Nl uiterst zelden

Mirte / Myrtus communis [Myrtaceae]
[zelf getest op 27.12.2019]

Ontbrandt minder makkelijk dan je zou denken, maar brandt het eenmaal dan zijn de vlammen fel en heet. Het vormt een mooie laag gloeiende kooltjes die het lang uithoudt. Geen houtsoort die — vanwege schaarste — doorgaans gebruikt zal worden, maar alle krommertjes van het geoogste materiaal ondergingen dit lot.

Bijzonderheden: rookt vrijwel niet en geeft een heerlijke geur af.

Verkrijgbaarheid: Gering. In Nl echter geen aanbod

Noten (walnoot) / Juglans regia en J. nigra

Beide walnootsoorten leveren goed brandhout, maar dan hebben we het wel over het kernhout dat je eigenlijk liever voor andere doeleinden zou gebruiken. Het spint is niet veel waard.

Bijzonderheden: stammen van goede kwaliteit gaan overwegend naar meubelindustrie etc.

Verkrijgbaarheid: weinig, gewoonlijk is het minderwaardig hout.

Olijf / Olea europaea

In Griekenland aangezien als een van de beste brandhoutsoorten. Niet alleen de olijven, ook het hout zit vol olie en dat wil wel branden. Laat zich [vers] heel goed kloven en neemt veelal 2 jaar tijd om te drogen, maar dan heb je ook wel prachtig brandhout. Het is in grote hoeveelheden beschikbaar, aangezien de olijfboeren hun bomen elke [ongeveer] 10 jaar zwaar terugsnoeien. Dat moet om de productie op peil te houden. De olijf wordt niet voor niets ‘de wilg van het zuiden’ genoemd en de boeren willen niet dat alle energie in de groei wordt gestopt. Het snoeien van 1 boom kan wel tot 150 kilo hout leveren.

Bijzonderheden: En de olijven dan? Er zijn, hier in de buurt, grote olijfbomen die, meestal om de 2 a 3 jaar, 400 kilo olijven leveren, dat staat gelijk aan ca 75 kilo olijfolie. Dan te bedenken dat heel wat Kretenzische boeren 1000 a 2500 bomen bezitten… now we’re talking!

Verkrijgbaarheid: in Nl geen aanbod

Paardenkastenje, wilde kastanje / Aesculus hippocastanum

Een lichte, snel drogende houtsoort die erg veronachtzaamd is. Geschikt voor prachtig houtdraai- en snijwerk; als brandhout is het vooral als aanmaakhout geschikt. Mits goed droog vlamt het erg mooi en het rookt nauwelijks, laat ook weinig as achter.

Verkrijgbaarheid: in D, Be en Nl maar zelden

Peren / Pyrus communis, Pyrus div. spec.

Een zeer goed brandhout dat langzaam en met niet al te veel vlammen verbrandt. Levert veel warmte, vormt een mooi bed van gloeiende kool en rookt niet erg.

Bijzonderheden: Geeft soms veel as. Geurt fijn. Indien vers, goed splijtbaar.

Verkrijgbaarheid: in Nl is het aanbod sterk variërend, gewoonlijk uit herbeplanting uit de fruitteelt.

Pistache / Pistacia terebinthus

Verwant aan de pistache en de mastiekboom, wordt op Kreta doorgaans een 2-3 meter hoge struik met stammen tot 10-15 cm. Hij kan echter uitgroeien tot een reus van een boom, 15 meter hoog en 20 m breed, met een stam van tot 40 cm diameter, met veel kernhout [diameter tot 35 cm]. Het hout is vast en zwaar en fijn van nerf. Het spint is blank, het kernhout loopt van lichtgroen tot groenbruin tot diepgroen en kan even mooi getekend zijn als palissander of pau rosa.

Hoewel het weinig werkt, droogt het langzaam, vergelijkbaar met eiken. Het verbrandt langzaam en geeft een langdurige gloed. Vanwege de mooi tekening en goede eigenschappen bewaar ik alle grotere stukken voor projecten. Het is geschikt voor houtdraaiwerk en kleine meubelen.

Bijzonderheden: Zowel P. terebinthus als P. lentiscus zijn op Kreta inheems. Ze worden behalve aan het hout onderscheiden aan de bladeren:
Bij terebinthus is de bladsteel ongevleugeld, en bij P. lentiscus gevleugeld.

Verkrijgbaarheid:  Van beide soorten is op Kreta ruime voorraad, in Nl wordt het als brandhout niet aangeboden.

Plataan / Platanus div. spec.

Hier in Griekenland, waar er enorm veel plataan is, wordt er op het hout in alle aspecten neer gekeken. Het is een voorkeursboom voor op dorpspleinen en draagt gigantisch bij aan biodiversiteit [insecten, paddenstoelen]. Echter, ik heb het nog nooit in de handel als brandhout aangeboden gezien. Zelf testen leverde als resultaat op dat het lang moet drogen en dan nog maar matig wil fikken.

Verkrijgbaarheid: zelden of nooit

Populieren / Populus div. spec.
(inclusief Witte Abeel = P. alba)

Vergelijkbaar met wilgen: als het droog is en je hebt weinig anders, brandt het goed. Het verbrandt echter snel en zal per kilo veel opslagruimte innemen. Vooral geschikt als aanmaakhout, er worden niet voor niets lucifers van gemaakt.

Bijzonderheden: de papierindustrie is erg tuk op populierenhout.

Verkrijgbaarheid: in Nl komt brandhout voornamelijk uit stormschade.

Sinaasappel / [+ ander Citrussoorten / citrushout]

Een populair brandhout: het is enerzijds redelijk zwaar en levert veel hitte; anderzijds geeft het prachtige vlammen en vormt het een aardig bed van gloeiende kooltjes. Het moet vers worden gespleten en zo snel mogelijk worden gedroogd, daar het anders gaat schimmelen en/of ‘blauw’ vertoont, ook een type schimmel.

Bijzonderheden: geurt lekker, rookt weinig en geeft weinig as.

Verkrijgbaarheid: Gr algemeen, in Nl geen aanbod

Spaanse aak / Acer campestre

Veel harder en zwaarder dan een gewone esdoorn. Brandt niet erg maar gloeit meer, met veel hitte. Laat mooie vloer van kooltjes achter. Produceert weinig as.

Bijzonderheden: rookt vrijwel niet en ligt lang in de haard.

Verkrijgbaarheid: incidenteel. De afmetingen zijn beperkt.

Spaans riet / Arundo donax

Arundo donax is een bamboe die op Kreta geregeld 5-6 meter, tot max. 8 meter hoog wordt en gebruikt wordt voor allerlei lichte constructies zoals hekken. Eenmaal droog een uitstekend aanmaakhout voor de kachel. Het hout lijkt op dat van alle andere bamboes.

Verkrijgbaarheid: in Nl niet verkrijgbaar

Sparren / Picea div. spec.

Een aardig aanmaakhout. Verder niet echt goed brandhout.

Verkrijgbaarheid: weinig

Tamarisk / Tamarix div. spec.

Als je zoals ik een haast 9 ton wegende boom ervan in de schoot geworpen krijgt, gebruik je het heus wel. Alle hout wil wel branden en tot mijn verrassing droogde dit hout best snel, na 1 zomer in de volle zon was het de daaraanvolgende winter al aardig te stoken. Niet speciaal goed of slecht en het geeft veel as. Het rookt echter weinig en vormt een prachtige vloer van gloeiende kolen.

Bijzonderheden: Je moet het in vrij kleine stukken splijten voor goede verbranding.
Eindoordeel: heel aardig!

Verkrijgbaarheid: in Gr is dit algemeen, in Nl niet verkrijgbaar

Taxus / Taxus baccata

Niet aan beginnen. Heel giftig en ook de rook is gevaarlijk.
Gebruik het liever voor timmer- en houtdraaiwerk [onder zeer goede afzuiging!]

Vijg / Ficus carica

Een aanmaakhoutsoort bij uitstek. Vlamt vlot, is ook weer snel uitgebrand. Het sap kan bij het kappen fotosensibilisatie veroorzaken: brandwonden die optreden als de zon op een met sap bespatte huid schijnt.

Verkrijgbaarheid: in Nl niet

Vlier / Sambucus div. spec.

Hoe dikker de stam, des te beter de kwaliteit. Volwassen vlierhout is zwaar en vast en levert eersteklas brandhout. Te dunne stammetjes zullen armzalig branden.

Verkrijgbaarheid: in Nl zeer zelden

 

Vuurdoorn / Pyracantha coccinea

Evenals meidoorn goed te vergelijken met andere Rosaceae zoals appel en peer. Moet lang drogen.

Verkrijgbaarheid: in Nl geen aanbod

Wegedoorn en sporkehout / Rhamnus catharticus,
R. frangula en R. alaternus

Zware, moeizaam drogende, maar uiteindelijk uitstekende brandhoutsoorten. Het zal weinig worden aangeboden.

Verkrijgbaarheid: in Nl uiterst zelden

Wilgen / Salix div. spec.

Vergelijkbaar met populieren. Alleen aanmaakhout maar ja, krijg je er tonnen van, zaag het dan in grote blokken; snel drogend en alle hout, mits droog, wil met wat moeite wel in de brand.

Bijzonderheden: Wilgenhout is naast populierenhout een geliefde soort voor de papierindustrie.

Verkrijgbaarheid: in Nl indien aangeboden, vooral snoeihout van Knotwilgen.

 

====   ===   ====

 

Literatuurlijst en links

Johannes Bärner, Die Nutzhölzer der Welt in 4 Bänden, Weinheim, Verlag von J.Cramer 1962

Helmut f. Begemann, Lexikon der Nutzhölzer; Verlag und Fachbuchdienst Emmi Kittel, Mering 1963

Hans Heinrich Bosshard, Holzkunde in 3 Bänden, ISBN: 3764307201, 376430703-X, 3764307048

Wolgang Steuer, Vom Baum zum Holz, ISBN: 3871813117

Url

https://nl.wikipedia.org/

https://ethz.ch/en.html & https://ethz.ch/de.html

https://www.science.org/

https://www.britannica.com/

https://en.wikipedia.org/

https://de.wikipedia.org/

         © copyright